W obliczu rosnącej presji klimatycznej oraz zaostrzających się regulacji unijnych, przedsiębiorstwa coraz częściej spotykają się z pojęciem EU ETS – czyli europejskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji. Dla części z nich to bezpośredni obowiązek, dla innych – ukryty koszt operacyjny. Warto zrozumieć, jak działa ten system i dlaczego ma znaczenie nie tylko dla branży energetycznej.

EU ETS – co to jest?

EU ETS (Emissions Trading System) to system handlu uprawnieniami do emisji CO₂, wprowadzony przez Unię Europejską w 2005 roku. Jego celem jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w sposób rynkowy i efektywny ekonomicznie.

Mechanizm jest prosty:

• każda tona wyemitowanego CO₂ musi być pokryta odpowiednim uprawnieniem do emisji (EUA),
• firmy otrzymują część uprawnień bezpłatnie lub kupują je na rynku aukcyjnym,
• jeśli emitują więcej, muszą dokupić uprawnienia,
• jeśli emitują mniej – mogą je odsprzedać innym podmiotom.

Kto podlega EU ETS?

System obejmuje ponad 10 000 instalacji w całej UE – głównie z sektorów takich jak:

• energetyka (elektrownie, ciepłownie),
• przemysł (hutnictwo, cementownie, rafinerie, chemia),
• lotnictwo (loty wewnątrzunijne),
• od 2027 roku – także transport drogowy i budownictwo (ETS2).

W Polsce system obejmuje m.in. dużych producentów energii, zakłady przemysłowe oraz część instalacji kogeneracyjnych. Coraz więcej firm odczuwa skutki EU ETS pośrednio – w postaci rosnących kosztów energii, wynikających z cen uprawnień przenoszonych na odbiorców końcowych.

Dlaczego to ważne dla biznesu?

Cena uprawnień = koszt dla Twojej firmy

Nawet jeśli Twoja firma nie uczestniczy bezpośrednio w ETS, to koszt uprawnień wpływa na ceny energii elektrycznej i ciepła.

Planowanie inwestycji

Wysokie ceny CO₂ to sygnał do inwestowania w efektywność energetyczną, odnawialne źródła i ograniczanie emisji.

Nowe obowiązki od 2027 r.

W ramach ETS2, system obejmie m.in. budynki i transport drogowy – to oznacza nowe koszty i raportowanie dla tysięcy firm.

Zielone finansowanie i ESG

Firmy ograniczające emisje mają łatwiejszy dostęp do finansowania – zarówno bankowego, jak i z funduszy unijnych.

Jak się przygotować?

• Zidentyfikuj emisje w swojej firmie – bezpośrednie i pośrednie (np. związane z energią).
• Zaplanuj działania redukcyjne – audyt energetyczny, modernizacja instalacji, odnawialne źródła energii.
• Śledź zmiany w przepisach ETS i ETS2 – planowane są zmiany w rozliczaniu i raportowaniu.
• Analizuj wpływ kosztów CO₂ na swoje ceny sprzedaży i marże.

Podsumowanie

EU ETS to nie tylko obowiązek dla największych emitentów – to czynnik kosztowy i strategiczny, który już dziś wpływa na całą gospodarkę. Firmy, które zrozumieją zasady systemu i zaczną działać proaktywnie, będą lepiej przygotowane na zmieniające się realia rynku i regulacji klimatycznych.

W KIDE wspieramy przedsiębiorstwa w ocenie wpływu ETS na ich działalność, planujemy działania ograniczające emisje i pomagamy wdrażać rozwiązania, które przekładają się na realne oszczędności.

Masz pytania o to, czy i jak ETS dotyczy Twojej firmy? Skontaktuj się z nami – pomożemy przeanalizować sytuację i zaplanować konkretne działania.